Doğum Travması Nedir? Türleri ve Önem Dereceleri Nelerdir? Doğum travmaları; doğum esnasında meydana gelen ve bir kısmı tıbbi yardım ile iyileşebilen, bir kısmı kendiliğinden geçen, bir kısmı ise kalıcı olan hasarlardır. Mekanik veya anoksik travmalar olabilir.
Kafa (Kranyal) Yaralanmaları
Kaput Succedaneum
Saçlı deri ve deri altı dokusunun ödemli şişliğine kaput succedaneum adı verilir ve ekimoz da bulunabilir. Genellikle başla gelişte görülür ve birkaç günde kendiliğinden kaybolur.
Sefalhematoma Doğum Travması
Kafa kemiklerinde periost altına doğru olan kanamalara denilir. Hematom kemiklerin kenarlarıyla sınırlı olup, ekseriyetle kafada çökme kırığı da birlikte bulunur ve daha çok forseps kullanılan doğumlarda görülür.
Tavsiye Makale: Doğum Kusurları Nelerdir? Nasıl Ortaya Çıkar ve Önlenir?
Deride ekimozlar bulunabilir. Bunlar doğumdan saatlerce sonra yavaş yavaş oluşur. Büyük bir kısmı 6. hafta içinde rezorbe olur. Nadiren aylarca ve yıllarca kalabilir.
Kafa Kırıkları
Forseps kullanılan doğumlarda veya pelvisi çok dar olan annelerin bebeklerinde görülür, linear kırık şeklinde olup, tedavi gerekmez. Bazen de pinpon topu gibi çökmeler meydana gelir. Bunlarda cerrahi müdahale gereklidir.
Subkonjonktival Kanamalar
Gözde konjonktiva altında kanamalar sık görülür, kendiliğinden geçer.
İntrakranyal (Kafa İçi) Kanamalar
Kafa içi kanamaları mekanik ya da anoksik travmalardan meydana gelir. Uzayan zor doğumlar veya kafası annesinin pelvis çıkış kapısının çapma oranla büyük olan fetüslerde görülür.
Prematürelerde travma olmaksızın doğanlarda da beyin ve ventriküller içine kanama sıklıkla meydana gelebilir. Anoxia sebebiyle petechial kanamalara sık rastlanabilir.
Klinik Belirtiler
Doğumda veya kısa bir süre sonra ortaya çıkar. Bebekte halsizlik, uyuklama vardır. Moro refleksi yoktur.
Solunum düzensizdir,
- Apne (solunum durması) ve solukluk,
- Siyanoz,
- Emme zayıflığı,
- Şiddetli kusmalar,
- Huzursuzluk,
- Tiz bir sesle ağlamalar,
- Musküler kasılmalar,
- Konvülziyon,
- Paraliziler görülebilir
- Fontanel gergin ve kabarıktır
- Göz siniri felçleri görülebilir
- Göz bebeğinin ışık reaksiyonu kaybolur ve pupillalarda büyüklük farkı olabilir.
Şiddetli kanamalarda fetüs doğumdan önce ya da doğumdan birkaç gün sonra ölür. Doğumdan sonra çok ağır hasta olan bu bebekler kuvöze konular devamlı bakıma alınır, gerekirse oksijen ve yatıştırıcı ilaçlar verilir.
Beyin Ödemi Doğum Travması
Mekanik travma ve anoksi nedeniyle meydana gelebilir, intrakranyal kanama belirtileri vardır.
Vertebra ve Spinal Kord Yaralanmaları
Doğumda omuz veya başla gelişte bebeğin çok fazla çekilmesi nedeniyle meydana gelir. Çoğunlukla 7. boyun ve 1. göğüs omurlarında görülür. Ağır spinal kord yaralanmalarında doğumdan hemen sonra bebek ölür. Yaşayanlarda sürekli sakatlık kalır.
Periferik Sinir Yaralanmaları
Brakiyal (Kol) Sinir Felci
Brakiyal sinir yaralanmaları kolda paralizi ya da yalnız üst kolda paralizi meydana gelmesine sebep olur. Omuz tarafından gelen bebeklerde görülür.
Diafragma Paralizi
Frenik sinir felci sonucu ortaya çıkar. Bebekte siyanoz vardır ve solunum düzensizdir. Solunum göğüs tipi şeklindedir ve ani ölüm görülebilir.
Yüz Felci
- Facialis felci nedeni ile olur. Forsepsle sinire baskı sonucu meydana gelir. Bebek ağlarken yanağın ancak bir tarafı hareket eder ağız o tarafa çekilir. Felçli taraftaki gözünü kapatamaz ve o tarafta nazo-labial oluk silinir. Hastalığın seyri sinirin baskı altında kalması ya da yaralanmış olmasına göre değişir.
Organ Yaralanmaları
Karaciğer Doğum travması
Doğumda beyinden sonra en sık travmaya maruz kalan organdır. Bebeğin köprü şeklinde gelişlerinde başın karaciğere baskısı, daha sonra suni solunum yaptırılması ya da kardiak masajlar sırasında meydana gelir. Karaciğer kapsülü altına kanama olur. Eğer hematom büyükse anemi, şok ve ölüm görülür.
Dalak Rüptürü
Karaciğerle beraber dalak yırtılmaları da meydana gelir. Belirtiler aynıdır.
Böbrek Üstü Bezlerinde (Adrenal) Kanamalar
Mekanik travma, anoksi veya zor doğum sırasında doğum stresi nedeniyle meydana gelir Kanama azsa bebek kurtulur.
Tortikoli
Boyunda bir tarafa eğrilik meydana gelmesi anlamına gelir. Doğum sırasında boyun kaslarından sternoklcidomastoid kası üzerinde 1-2 cm. çapında hematom (kanama) meydana gelir. Doğumdan genellikle 1-2 halta sonra ortaya çıkar. Masajla haftalar bazen aylarca sonra kaybolur. Vakaların 1 /3’ünde kas fibrozlaşır ve kısalır, tortikolis ortaya çıkar.
Çocuk katlanmış bir havlu yardımı ile lezyonun bulunduğu tarafın zıt yönüne baş hafif bükülerek yatırılmalıdır ve belirli aralıklarla izlenmelidir.
Kırıklar
Klavikula kırıkları sık görülür. Kırık taraftaki kolunu serbest hareket ettiremez. Moro refleksi o tarafta yoktur.
